Energieneutraal, minder afval en verspilling

Energie en grondstoffen. We maken er dagelijks gebruik van en de beschikbaarheid ervan lijkt zo vanzelfsprekend. Toch weten we dat het gebruik van energie en grondstoffen zijn grenzen heeft.

Daarom werken we zo snel mogelijk toe naar een energieneutraal Boxtel. Bouwen we aan onze eigen duurzame energievoorziening en nieuwe energiesystemen. En zetten we maximaal in op het besparen van energie en het voorkomen van onnodige verspilling van energie.

Van afval willen we af. We willen daarom door bewustwording de hoeveelheid huishoudelijk afval verkleinen en (zwerf)afval voorkomen.

Maar afval is ook grondstof. Daarom zetten we in op betere afvalscheiding, het sluiten van kringlopen en stimuleren we duurzaam hergebruik. Dit doen we met een hoog serviceniveau en we sturen via de afvalstoffenheffing. Ook stimuleren en faciliteren we initiatieven zoals de repaircafé’s in Esch en Liempde.

Energietransitie
We stimuleren zon op dak en objecten en de realisatie van zonneparken, maar omdat voor 3 van de 4 zonneparken een negatief bindend advies door de gemeenteraad is afgegeven, wordt maar circa een derde deel van de opwekopgave zoals overeengekomen in 2021 in de RES NOB 1.0 tijdig vergund en gerealiseerd in 2030. Dit vertraagt de ambitie om zo snel mogelijk energieneutraal te zijn en noodzaakt tot het doorlopen van de interventieladder, die door de provincie is vastgesteld in de Governance RES 1.0. Uit de regionaal in 2025 opgestelde Energie Systeemverkenning blijkt dat de totale vraag naar elektriciteit in 2050 door de energietransitie 3 tot 4 maal zo groot is al in 2030. Dit kan tot gevolg hebben dat de provincie genoodzaakt is de regie over te nemen en als bevoegd gezag moet optreden voor de opwekopgave. Eerst moeten echter de treden daarvoor doorlopen worden. Deze afstemming vraagt ambtelijk meer capaciteit maar leidt niet automatisch tot meer efficiëntie. Daarnaast onderzoeken wij hoe we verder invulling geven aan de RES-doelstellingen samen met de RES. Wel kijken wij ook naar alternatieve duurzame energiebronnen en werken we samen met Enexis om het energienet uit te breiden.

De actielijnen uit het Uitvoeringsprogramma Warmtetransitie 2023-2026 richten zich op het aardgasvrij maken van alle gebouwen in 2050. De focus ligt hierbij het op verlagen van de warmtevraag door na-isolatie. We zetten hierin concrete stappen, met inzet van Spuk-uitkeringen voor de Aanpak Energiearmoede en Lokale Aanpak Isolatie (LAI). Hier geven wij uitvoering aan door respectievelijk gratis spouwmuurisolatie aan te bieden voor eigenaar-bewoners die eerder Energietoeslag hebben ontvangen en doen wij regionaal mee met Meerjarig Collectief Ontzorgen (MCO) waarmee wij op grote schaal eigenaar-bewoners stimuleren voor verduurzamingsmaatregelen. De tot nu toe verstrekte Spuk gelden, zijn onvoldoende om de hele gebouwde omgeving aan te pakken. Er is tot nu toe geld ontvangen voor 930 woningen voor nogmaals 529 woningen is de Spuk LAI aangevraagd, maar nog niet ontvangen. Bij de projecten die voortkomen uit het Uitvoeringsprogramma Warmtetransitie 2023-2026 werken we samen met Buurkracht om 6 teams aan bewoners te betrekken, te stimuleren en te bestendigen tot energiebesparing. Ook werken wij samen met onze woningcorporaties in het kader van het Duurzaamheidsakkoord. Daarnaast is er een nauwe samenwerking met de collega’s vanuit het Sociaal Domein om moeilijk bereikbare doelgroepen beter te bereiken.

Bij het verduurzamen houden we ons aan de regels voor flora en fauna in de Omgevingswet, waarmee de bescherming van soorten zoals vleermuizen is gewaarborgd. Hiervoor leveren we een Soortenmanagementplan op.

We stellen in 2026 een Warmteprogramma op, zoals straks wettelijk verplicht wordt onder de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). Dit programma geeft richting aan de lokale aanpak van de warmtetransitie om gebouwen aardgasvrij te maken en is het vervolg op de Transitievisie warmte Boxtel. Bij het opstellen van het warmteprogramma wordt integraal gewerkt. Daarnaast werken wij in 2026 aan Wijkuitvoeringsplannen (WUP) om het Warmteprogramma tot uitvoering op wijkniveau te brengen.

Om de acties uit het Uitvoeringsprogramma Warmtetransitie 2023-2026 uit te kunnen voeren is extra ambtelijke capaciteit nodig. Deze financieren we met behulp van de beschikbare komende Rijksmiddelen.

Circulaire economie: Circulair en lokaal
Conform het Rijksprogramma Nederland Circulair streven we naar een volledig circulaire economie en 50% minder primaire grondstoffen in 2050. Circulaire economie is in ontwikkeling, in 2026 werken wij aan een integraal voorstel dat meerdere programma's gaat raken over hoe dit thema geborgd gaat worden in de gemeente Boxtel.

Afval en grondstoffen
In de gemeentelijke duurzaamheidsvisie staan verspilling en de circulaire economie benoemd als belangrijk thema. Via onze Beleidsnotitie Huishoudelijk Afval & Grondstoffen 2023-2030 geven we hier uitvoering aan in een belangrijk deel van de keten, namelijk het afval dat vrijkomt bij onze inwoners. Deze notitie is gebaseerd op verschillende landelijke en Europese beleidskaders.

In 2026 gaan we verder met de Uitvoeringsagenda onder de beleidsnotitie.

Energie

De realisatie opwek en energiebesparing (in procenten) meten we regionaal via de jaarlijkse RES monitor.

Voor onze eigen gebouwen maken we gebruik van een gebouwbeheersysteem inclusief monitoring. In het gebouwvolgsysteem zullen we de volgende indicatoren vastleggen.

• Energieverbruik per gebouw (kWh/m²/jaar)
• CO₂-uitstoot per gebouw (ton/jaar)
• Energielabel per gebouw
• Status verduurzamingsmaatregelen (gepland, uitgevoerd, niet mogelijk)
• Binnenklimaat (temperatuur, luchtvochtigheid, CO₂-concentratie)

We streven op al deze onderdelen verbetering na. Streefwaarden zijn echter moeilijk vast te stellen omdat de waarden sterk beïnvloed worden door de mate van gebruik, temperatuur en het gewenste comfortniveau.

Voor de gebouwde omgeving gaan we werken met een gebouwvolgsysteem, waarmee we de verduurzaming van de gebouwde omgeving monitoren zodat we verder richting kunnen geven aan verdere verduurzamingsmaatregelen.

Afval en grondstof

Voortgang wordt gemeten aan de hand van de gestelde doelen uit het beleid Afval en Grondstoffen.