Leefomgeving

Bestuursakkoord

• Het vervolgonderzoek naar potentiële inbreidingslocaties voor woningbouw, inclusief de transformatie van leegstaande bedrijfsgebouwen is afgerond in het eerste kwartaal van 2025. Daarna startte de Quick Scan naar uitbreidingslocaties.
• De gemeenteraad stelde de Omgevingsvisie 2040 en de bijbehorende Omgevingseffectrapportage vast op 3 oktober 2024. Inmiddels is er een werkproces opgesteld om het samenspel tussen raad en college bij de vaststelling van omgevingsprogramma’s vorm te geven. Ook is de prioritering van programma’s in concept gereed. In het najaar van 2025 betrekken wij de raad bij dit proces en starten de voorbereidingen voor de uitvoering van een aantal programma’s.
• De Omgevingstafel is inmiddels een reguliere werkwijze van de organisatie voor het toetsen van complexe ruimtelijke initiatieven.

Lopende woningbouwontwikkelingen in Sint-Michielsgestel:

• Domein aan de Dommel: Uitwerking tenderplan, Nota van Uitgangpunten (mijlpaal 1) voor fase 1 is vastgesteld. Omgevingsdialoog voor fase 1 vond plaats. Ontwikkelaar is bezig met verdere uitwerking van fase 1. Voor het totaalplan is een ecologische visie opgesteld.
• De Huif: Bestemmingsplan gewijzigd vastgesteld in november 2023, beroep ingesteld, zitting Raad van State vond plaats op 14 april 2025. De Raad van State besloot positief. Het indienen van het omgevingsplan is voorzien eind 2025. Er is nog geen overeenstemming met Woonmeij over het woningbouwprogramma. Bestuurlijk overleg vindt plaats.
• Centrumplan: Na de positieve uitspraak van de Raad van State, startte de voorbereiding voor de bouw De Raadskamer. De verkoop van het voormalig gemeentehuis is afgerond en de nieuwe eigenaar bespreekt zijn ideeën. De herinrichting van het kernwinkelgebied (fase 2) is grotendeels afgerond en de voorbereiding van fase 3 startte. Het nieuwe Dommelpad opende in juli. Er loopt beroep tegen het wijzigingsplan The Green Villa. De zitting bij de Raad van State moet nog plaatsvinden. Een rechtszaak met Heijmans als gevolg van ontbinding van de samenwerkingsovereenkomst Dommeloever uit 2005 voorkomen we mogelijk door een nieuwe dialoog te starten.
• Laarzicht, Middelrode: het bestemmingsplan ‘Woonlocatie Laarzicht’ is vastgesteld en in werking getreden. Er is nog één beroepschrift, het tweede is ingetrokken. Het wachten is op de zittingsdatum bij de Raad van State. De uitvoering wordt door de initiatiefnemer voorbereid. Als eerste start het bouwrijp maken van de locatie.
• Reparatieplan Milrooijseweg, Berlicum: bestemmingsplan vastgesteld op 3 oktober 2024, onherroepelijk.
• De Rietstok, Gemonde: Beroepschrift ingediend en voorlopige voorziening toegekend. Verweerschrift en aanvullend wateronderzoek uitgevoerd, voorbereiden herstelbesluit is gestart. Het wateronderzoek en herstelbesluit bieden we in het vierde kwartaal ter besluitvorming aan de gemeenteraad aan, waarna het wordt toegezonden aan de Raad van State.
• Beekveld, Berlicum: Laatste fase woningbouw (fase 10) wordt opgeleverd. De inrichting van de openbare ruimte start in de tweede helft van 2025, met uitloop in 2026. De ontwikkelaar kan nog niet beschikken over alle gronden voor de beoogde overkluizing en daarmee is de uitvoering onmogelijk. Voor de 4 woningen aan de Hoogstraat is met de uitspraak van 2 juli 2025 van de Raad van State een onherroepelijke ruimtelijke titel verkregen. De bouw van deze woningen start op korte termijn.
• Ploeg III, Berlicum: Woonstichting JOOST is een samenwerking met projectontwikkelaar aangegaan en paste het woningbouwprogramma aan naar 18 sociale woningen en 8 koopwoningen. Vooroverleg over BOPA-procedure is gestart. We verwachting nog dit jaar een anterieure overeenkomst te sluiten en de ontvangst van een formele Bopa aanvraag.
• Wonen op de Donk, Den Dungen: Ontwerpbestemmingsplan vastgesteld op 18 april 2024, 3 beroepschriften en 2 verzoeken om voorlopige voorziening ingediend. Voorlopige voorzieningen afgewezen, behandeling beroepschriften bodemprocedure bij Raad van State is nog in afwachting van zittingsdatum.
• De Blauwe Scholk, Den Dungen: Fasen 1, 2 en deel van fase 3 aangewezen als gemeentelijk monument, beroep tegen gedeeltelijke aanwijzing. Behandeling door rechtbank naar verwachting in oktober 2025. De herontwikkeling is pas mogelijk na verwijderen hindercontour agrarisch bedrijf. Verkoopprocedure Blauwe Scholk start in Q4 2025.
• Venkant, Sint-Michielsgestel: Realisatie van 12 tijdelijke flexwoningen in samenwerking met Woonmeij. BOPA-vergunning is verleend. De Bezwaarschriftencommissie behandelde het bezwaar van omwonenden. Het advies verwerken we in de beslissing op bezwaar.

We werken aan verschillende ontwikkelingen in het buitengebied:

• Actualisatie bestemmingsplan buitengebied: 29 initiatieven voor saneringen, herbestemmingen en Ruimte voor Ruimte woningen, leidend tot kwaliteitsverbetering. Bestemmingsplan vastgesteld in juni 2023, niet onherroepelijk maar wel in werking getreden. Zitting over beroep verwacht eind 2025 of begin 2026.
• Omgevingsplan Laar - Nieuw Laar, Berlicum: Plan voor sanering van intensieve veehouderijen, bouw Ruimte voor Ruimte woningen en agrarische uitbreidingen. Plan vastgesteld in december 2023, met 6 beroepen en 2 voorlopige voorzieningen. Raad van State schorste delen van het plan in september 2024. Momenteel werken we aan het door de gemeenteraad in de vergadering van 11 december 2025 te nemen herstelbesluit. Dit besluit ziet in het bijzonder toe op de 2 varkensbedrijven in het gebied. Dit najaar pakken we het landschapsplan op en bekijken we hoe dat het beste te prioriteren. In 2026 start de verkoop van de 2 bouwkavels die de gemeente in het gebied in eigendom heeft.
• Bestemmingsplan Hezelaar, Sint-Michielsgestel: Ontwikkeling van 19 Ruimte voor Ruimte kavels, vastgesteld in juni 2023. Zitting bij Raad van State op 4 maart 2025. Na de zitting heeft de Raad van State het onderzoek heropend, omdat ze nadere informatie wenste over de onderbouwing van de titels. Deze informatie leverden we aan. Nu is het wachten op de definitieve uitspraak.
• Landgoed Haanwijk en Oud Herlear, Sint-Michielsgestel: Ontwikkeling van horecagelegenheid en maatschappelijke functie voor Brabants Landschap. Plan vastgesteld in december 2023, één beroep ingediend. De Raad van State handelt de zaak af zonder zitting. We wachten de uitspraak af.
• Hooghei, Berlicum: Drie ontwikkelingen -uitbreiding recreatiepark, natuurbegraafplaats, opvanghuis- mogelijk gemaakt. Bestemmingsplan vastgesteld in januari 2023, twee beroepen ingediend. Voorlopige voorziening in zomer 2023 schorste recreatiebestemming. Gemeenteraad stelde herstelplan vast, aanvullende beroepen ingediend. Op 20 augustus 2025 deed de Raad van State uitspraak. Bijna alle beroepen zijn ongegrond verklaard. De Raad van State corrigeerde één foutje, hoogte lichtmasten, en voorzag op dit punt zelf in de zaak. Het bestemmingsplan is nu onherroepelijk en de initiatiefnemers kunnen starten met de uitvoering.
• Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv): Twee veehouders aangemeld, contracten moeten binnen 6 maanden afgesloten worden. Eén locatie neemt definitief deel aan de Lbv-regeling. Vanaf Q3 2025 gaan we aan de slag met de herontwikkeling met als start een verzoek voor de intaketafel. De begeleiding van de omgevingsplanwijziging volgt in 2025 en 2026.

Ruimtelijke ontwikkeling

In Sint-Michielsgestel staat budget gereserveerd voor de oplevering en uitvoering van ruimtelijke plannen:

• Vanuit inhuur budget derden zetten we een bedrag van € 7.000 in bij programma 4 Monumenten, ter dekking van al toegezegde opdrachten.
• Verder is er een overschrijding van € 12.000 op de begeleiding van de Tender voor de Blauwe Scholk, die dekken we uit deze post.

Het resterende budget zetten we dit jaar in.

Gebiedsontwikkeling buiten de bebouwde kom
Met het oog op de grote woningbouwopgave voeren we op basis van de omgevingsvisie Sint-Michielsgestel een quickscan uit naar de geschiktheid van een beperkt aantal uitbreidingslocaties voor woningbouw. De resultaten daarvan verwachten we nog dit jaar.

Hiervoor is binnen het programma Leefomgeving € 35.000 tijdelijk formatiebudget als werkbudget aan Ruimtelijke Ontwikkeling beschikbaar gesteld. Wanneer kansrijke locaties tot ontwikkeling komen rekenen we dit naar rato toe.

Vergoeding advocaatkosten
De gemeente is betrokken bij een handhavingszaak waarin een onderneming in strijd handelt met regelgeving. De rechter oordeelde in twee uitspraken, dat de activiteiten moeten worden gestaakt en dat bij voortzetting dwangsommen worden verbeurd. De inning hiervan loopt via een civielrechtelijke procedure onder begeleiding van onze advocaat. De éénmalige kosten bedragen € 43.400.

Beheer openbare ruimte

Beheerplannen
We zijn bezig met het opstellen van de beheerplannen voor openbare verlichting en civiele kunstwerken. Wij bieden deze uiterlijk in het eerste kwartaal van 2026 aan de raad ter vaststelling aan. De onderhoudskosten worden bij de vaststelling van het beheerplan aan de raad met een begrotingswijziging gereserveerd. Voor de investeringen kijken we of we deze aan het IMOR toevoegen of via een raadsvoorstel met een kredietvotering projectgewijs aanpakken.

Aanbesteding asfaltonderhoud
Voor het groot onderhoud wegen is de aanbesteding voor het asfaltonderhoud € 129.000 hoger uitgekomen dan begroot. Dit komt mede door extra veiligheidswerkzaamheden in de verharding door wortelgroei. Deze extra kosten zullen gedekt worden uit de egalisatiereserve wegbeheer. Stand van de reserve per 1-1-2025 is ruim € 725.000.

Vastgoed

Verkoop gronden

• Vanaf medio 2025 is de bezetting van het cluster grondzaken weer op orde. Het effect daarvan op de opbrengsten wordt pas later zichtbaar. Daarom raamden we de begrote opbrengst voor dit jaar af met € 25.000.
• Voor de verkoop van een aantal percelen is in de voorjaarsnota ten onrechte een bedrag van € 39.000 opgevoerd. Deze inkomsten zijn al geraamd in een grondexploitatie. We ramen het bedrag van € 39.000 af.

Elde college
De ontwikkeling van het Elde college ligt op schema. We koersen op de aanvraag van het investeringskrediet eind Q4 van dit jaar.

MJOP Beheer gebouwen
De aanpassingen van het groot onderhoud leiden niet tot een structurele wijziging in de voorziening.

Begraafplaatsen
De inschatting van de kosten voor de onthulling van het gedenkmonument aan de Oude Schoolstraat in Sint-Michielsgestel was € 10.000. De aanbesteding bedroeg € 20.000. Dit betekent een budgetoverschrijding van € 10.000.

Ruimtelijke ontwikkeling

Dommeloever
Op het project Dommeloever is een bedrag van € 24.000 gereserveerd voor juridische ondersteuning, hiervan wordt in 2025 € 14.000 gebruikt. We hevelen € 10.000 over voor de afronding van dit project.

Herontwikkeling terrein Heidelust
De visie voor de wijk Theereheide voorziet op het terrein van Heidelust in de bouw van een basisschool, circa 50 modulaire woningen en een landschapspark.

De ontwikkeling van de nieuwe Bolster ligt op schema. Eind dit jaar zal de samenwerkingsovereenkomst gereed zijn en worden aangeboden ter ondertekening. Voor de school maken we een wijziging van het omgevingsplan. De planvorming moet nog starten.

De formele aanvraag van een Bopa voor de modulaire woningen is gepland in het vierde kwartaal van 2025. Op de flexwoningen zitten kapitaallasten, inhuurkosten en uitgaven voor betaalde leges. Voor planvorming van de modulaire woningen is een bedrag van € 100.000 gereserveerd, waarvan inmiddels € 50.000 is uitgegeven. We hevelen hiervan € 50.000 over.

Voor de technische uitwerking is € 250.000 gereserveerd, de helft daarvan is bedoeld voor de school en omgeving, de andere helft voor de tijdelijke woningen. Met de technische uitwerking van Heidelust is een start gemaakt en we verwachten hier € 50.000 van uit te geven in 2025. We hevelen € 200.000 over naar 2026. Daarnaast zal voor de school separaat een uitbreiding van het voorbereidingskrediet eind Q4 worden aangeboden aan de gemeenteraad.

Ericastraat
Voor het project Ericastraat, de vrijkomende locatie van de Bolster, is met het oog op de woningbouwversnelling een subsidiebedrag ontvangen van € 100.000. We verwachten dit jaar een bedrag van € 20.000 uit te geven en hevelen het resterende bedrag van € 80.000 over naar 2026.

Uitvoeringskosten Omgevingswet
Binnen het beschikbare budget voor de implementatie van de Omgevingswet is in 2025 een bedrag gereserveerd voor uitvoeringskosten. Door onder andere verschuivingen in planning en capaciteitsinzet, is dit bedrag in 2025 nog niet volledig besteed. Om volgend jaar de implementatie en verdere doorontwikkeling van de Omgevingswet op basis van de projectopdracht te borgen hevelen we het resterende bedrag van € 130.000 over naar 2026.

Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV-regeling)
Voor de uitvoering van de LBV-regeling is € 31.000 begroot. Gezien de lange doorlooptijd hevelen we het bedrag over naar 2026 om het project af te ronden.

Gebiedsgericht omgevingsprogramma ‘Vitaal Landelijk gebied’
Voor de herziening van het bestemmingsplan buitengebied is € 25.000 begroot. In 2024 trad de Omgevingswet in werking en we spreken nu van omgevingsprogramma’s. Binnen de kaders van de omgevingsvisie Sint-Michielsgestel (2024) wordt nog dit jaar gestart met -de voorbereidingen van- het gebiedsgerichte omgevingsprogramma ‘Vitaal Landelijk gebied’. Het bedrag van € 25.000 hevelen we over naar 2026, het jaar waarin we dit omgevingsprogramma opstellen.

Beheer openbare ruimte

Centrumplan
In 2024 zijn uitgaven die in het kader van de grondexploitatie Centrumplan gedaan zijn onjuist ten laste van het investeringskrediet Herinrichting openbare ruimte Centrum SMG gebracht. We corrigeren dit. De grondexploitatie voorziet in deze uitgaven.

Overkluizing De Run
Het moment van uitvoering is afhankelijk van de voortgang van de werkzaamheden van de ontwikkelaar van het plan Beekveld Berlicum. Realisatie wordt dit jaar niet meer verwacht. Het bedrag van € 22.800 hevelen we over naar 2026.

Brug Beusingsedijk
Het grootonderhoud aan de burg is klaar en gefactureerd. Een bedrag van € 70.100 valt vrij naar de algemene middelen.

Herinrichting openbare ruimte Centrum SMG
De werkzaamheden voeren we fasegewijs uit in de jaren 2025-2027. We hevelen € 500.000 over naar 2026 en € 900.000 naar 2027.

Herinrichting Theerestraat – Esscheweg
Het aanbesteden, gunnen en starten van de werkzaamheden vindt dit jaar plaats. De realisatie loopt volgend jaar door. We hevelen € 370.000 over naar 2026.

Dit project heeft een directe relatie met het project riolering Theerestraat-Esscheweg

Herinrichting Lambertusweg
Het aanbesteden, gunnen en starten van de werkzaamheden doen we dit jaar. De realisatie loopt volgend jaar door. We hevelen € 115.500 over naar 2026. De te verwachten inkomsten van de toegekende subsidie voor verkeersmaatregelen hevelen we voor een bedrag van € 71.000 over naar 2026.

Dit project heeft een directe relatie met het project riolering Lambertusweg.

Inzet IMOR-gelden
Wij stellen voor volgende voorgenomen investeringen vanuit de IMOR-gelden beschikbaar te stellen:

• Theereheide: € 62.200 voor Theereheide 2e fase, te verdelen over de jaren 2025 en 2026 € 31.100 in 2025 en € 31.100 in 2026. Deze investeringen zijn nodig om tot een revitalisering van de wijk Theereheide te kunnen komen. Om dit te kunnen realiseren dient in 2025 gestart te worden met het opstellen van een voorontwerp, definitief ontwerp, etc.
• Programma duurzame mobiliteit (PDM): € 60.000 voor onderzoek naar enkele gewenste maatregelen vanuit het PDM nog kunnen worden meegenomen in de voorgenomen onderhoudswerkzaamheden aan de wegen in 2025. Dit wordt toegevoegd aan investeringskrediet verkeersmaatregelen Den Dungen. Voor deze kortetermijnmaatregelen Den Dungen is met de Voorjaarsnota 2024 een budget beschikbaar gesteld in de reguliere exploitatie met als dekking reserve toekomstige investeringen. Het restantbudget van € 195.000 is met jaarrekening 2024 overgezet naar 2025.

Gezien de aard van de werkzaamheden die duurzaam zijn, is het voorstel dit restantbudget over te hevelen naar een investeringskrediet en als dekking van de kapitaallasten de reserve toekomstige investeringen daarvoor in te zetten.

Vastgoed

Scouting Berlicum
Gezien de complexiteit van de verplaatsing van de scouting in Berlicum naar een nieuwe locatie hevelen we het budget van € 330.000 over naar 2026.

Voetbalvereniging Irene
Bij de afronding van de vernieuwing van de sportaccommodatie van VV Irene werd duidelijk dat de parkeerplaats schuin afliep naar het gebouw met mogelijke waterschade als gevolg. Mede door de uitbreiding van het gebouw en een toename in de verkeersintensiteit door padel veranderde de verkeerssituatie. Om voor de start van het sportseizoen deze problemen op tijd en goed aan te pakken is vooruitlopend op besluitvorming door de gemeenteraad tot uitvoering overgegaan. We vernieuwden de parkeerplaats en realiseerden een verkeersremmende maatregel. We voteren een krediet van € 150.000.

Opbrengsten verkoop grond
De verkoop van een stukken grond aan de Zandstraat en Veldstraat liep vertraging op. In de overeenkomsten spraken we af, dat afname plaatsvindt als de plannen en vergunningen onherroepelijk zijn. De beroepsprocedure bij de Raad van State loopt en de uitspraken op de beroepen verwachten we in 2027. Dat geldt ook voor de opbrengsten van respectievelijk € 350.000 voor de Zandstraat en € 25.000 voor de Veldstraat. We hevelen deze bedragen over.

Renovatie Directeur van Beekstraat
We kochten strategisch een pand aan in de Directeur van Beekstraat. De geplande renovatie vindt volgend jaar plaats. We hevelen € 70.000 over naar 2026. Wij verkennen in 2026 de ontwikkelmogelijkheden en informeren u in de eerste helft van 2026 over de verdere plannen.

Afgezien van de voorgestelde budgetneutrale begrotingsmutaties hebben de volgende mutaties vanuit dit programma gevolgen voor het begrotingssaldo:

Hierna volgt een tabel waarin per activiteit uit het uitvoeringsprogramma staat wat de voortgang is. De activiteiten die op oranje of rood staan zijn verder toegelicht.